Tết trung thu hay còn gọi là tết trông trăng hay tết hoa đăng theo Âm lịch, thường diễn ra vào ngày rằm tháng tám hằng năm. Đây là một trong những ngày lễ được người dân trên khắp mọi miền Việt Nam chào đón chỉ sau Tết Nguyên đán. Trung thu còn được biết đến với tên gọi là Tết của trẻ em, vì đây là dịp để trẻ con nô nức rước đèn lồng phá cỗ. Tết trung thu cũng là dịp để đoàn viên, những người con đi xa để trở về đoàn tụ cùng gia đình mình. Mọi người sẽ hân hoan mong chờ được ăn bữa cơm quây quần, cùng nhau trò chuyện thật lâu những điều chưa ngỏ. 

Trung thu ở chỗ bạn thế nào, đã có đèn ông sao thật to hay mâm cỗ đầy quà và bánh trái tươi thơm nức mũi? Mỗi một miền sẽ có một điểm đặc trưng riêng trong mùa phá cỗ trông trăng. Hãy cùng SmartTravel khám phá nhé!

Trung thu bắt nguồn từ đâu?

Trong một năm, trăng sẽ đạt độ tròn, sáng và đẹp nhất vào giữa mùa thu. Bên cạnh đó, mặt trăng có ý nghĩa rất lớn trong đời sống tâm linh của người phương Đông, đặc biệt là những quốc gia sống dựa vào nông nghiệp và sử dụng lịch mặt trăng (âm lịch) như Việt Nam. Có một giai thoại rằng, Trung thu là dịp để người ta ngắm trăng tiên đoán mùa màng, nếu trăng màu vàng thì năm đó sẽ trúng mùa tằm tơ, nếu trăng thu màu xanh hay màu lục thì năm đó có thiên tai và nếu trăng thu màu cam trong sáng thì đất nước sẽ thịnh trị.

Vì sao bánh trung thu có hình tròn, hình vuông?

Một đêm trăng thu sáng trong, cả gia đình ngồi quây quần cùng gia đình bên chiếc bàn kê trước hiên nhà. Trên bàn bày biện đơn giản một mâm ngũ quả, một ấm trà sen hay trà hoa nhài cùng với đĩa bánh trung thu ngũ vị thì còn gì bằng. Ông bà, bố mẹ ngồi trên ghế vừa trò chuyện vừa nhấm nháp ly trà thơm, trẻ nhỏ vui đùa, háo hức phá cỗ. Trong không khí đầm ấm ấy, cả gia đình cùng  thưởng thức miếng bánh trung thu ngọt đượm vị thật đong đầy yêu thương.

Bánh trung thu có nguồn gốc từ rất lâu đời, nhưng không phải ai cũng biết về ý nghĩa thật sự của nó. Nếu xét về loại bánh, bánh trung thu dẻo mang dáng vầng trăng tròn biểu tượng cho sự đoàn viên, màu trắng ngà của bánh thể hiện tình yêu khăng khít của vợ chồng. Còn với bánh trung thu nướng mang ý nghĩa là dù ta có trải qua bao khó khăn trong công việc thì vẫn luôn có người thân bên cạnh, chở che ta. Nhân bánh mặn, ngọt, đủ vị thể hiện sự ấm áp, ngọt ngào của gia đình. Nếu xét về hình dáng, chiếc bánh trung thu hình tròn thể hiện cho hình dáng của vầng trăng trong ngày rằm tháng 8. Bánh trung thu hình vuông đại diện cho hình dáng trời đất, sự tự do và hạnh phúc của tất cả mọi người. 

Tết trung thu 3 miền có gì đặc biệt?

Nếu hỏi tỉnh thành nào khiến chúng ta dễ chìm đắm vào cảm xúc nhất, thì có lẽ câu trả lời là Hà Nội. Thủ đô ngàn năm văn hiến là nơi bạn có thể cảm nhận rõ ràng nhất không khí khi vào thu và cảm giác của ngày rằm trung thu rõ ràng nhất. Mùa thu của Hà Nội đem đến cho người ta thứ cảm xúc yên bình vô cùng, nhưng không thiếu sự rộn ràng khó tả trong tim khi ngắm cảnh thành phố đẹp đến lịm tim. Chúng ta có thể tha hồ hít hà mùi thơm của hoa sữa, hoa gạo, đặc biệt nhất là mùi cốm tươi, rất bùi bùi. 

Mùa thu, khung cảnh của miền Bắc được bao phủ bởi ánh nắng màu vàng mật, không quá gắt mà vô cùng dễ chịu. Mâm cỗ trung thu của người dân miền Bắc cũng tinh tế, nhẹ nhàng như vậy và thường sẽ được chuẩn bị từ đầu tháng 8. Mọi thứ đều vừa đủ chứ không phô trương. Một mâm cỗ trung thu được đánh giá là đúng yêu cầu có cả quả xanh và chín đầy ngũ sắc, ngũ vị tượng trưng cho quy luật âm dương ngũ hành.

Trong mâm cỗ mà lũ trẻ con trông ngóng, còn người lớn thì có cơ hội ngồi lại nhâm nhi chén trà ấy có nào là cốm xanh, hồng chín đỏ, bưởi, bánh trung thu, quả na, quả lựu, chuối chín… Những thức quả đặc trưng ấy sẽ được người lớn sắp xếp, tạo hình khéo léo. Bưởi được kết thành chó bông vô cùng ngộ nghĩnh, con công thì làm từ quả dứa hay các hình dán giấy màu.

Ngoài ra, những chiếc đèn lồng đủ sắc màu cũng sẽ được treo lên trước cửa nhà tạo khung cảnh ngập sắc màu và lung linh bắt mắt.

Mùa trung thu trên mảnh đất miền Trung - nơi chịu những khắc nghiệt nhất của thiên tai, bão lũ, hạn hán - cũng khác so với những tỉnh thành khác. Người miền Trung chân thật, dễ thương nên thường có gì sẽ cúng và bày nấy cho lũ trẻ trong xóm cùng tụm vào phá cỗ. Mâm ngũ quả của người miền Trung cũng giản dị, chỉ bao gồm đu đủ, mãng cầu, xoài, sung, chuối, cam hay quýt đều được. Tùy thuộc vào sở thích của mỗi người và điều kiện gia đình mà cách bày trí mâm ngũ quả cũng khác nhau. Tuy vậy, tất cả gia đình đều có chung một lòng thành kính để dâng lên tổ tiên, cầu mong bình an và may mắn, sau đó là đến màn phá cỗ trung thu của bọn trẻ con. 

Một trong những đặc sản của các tỉnh thành miền Trung vào dịp trông trăng này chính là những lễ hội, trò chơi được tổ chức. Hình ảnh thả đèn hoa đăng trên sông và lễ hội đèn lồng ở khúc ruột miền Trung sẽ khiến bạn phải thốt lên "Quá đẹp". Hoạt động thả đèn hoa đăng mang ý nghĩa nguyện cầu bình an và thể hiện tấm lòng thành kính với cha mẹ, tổ tiên. Ở phố cổ Hội An hay Huế vào mùa dịch cũng không rầm rộ như những năm trước, nhưng vẫn có những chiếc đèn lồng đủ màu sắc, lung linh và vô cùng huyền ảo. 

Nơi đây nổi tiếng với những miệt vườn trái cây trù phú nên hoa quả được bày vào mâm cỗ trung thu cũng vì thế mà đa dạng. Năm loại quả thường có trong mâm cỗ gồm mãng cầu, sung, dừa, đu đủ, xoài… Sở dĩ, người miền Nam bày biện như vậy cũng bởi mong muốn “cầu sung vừa đủ sài” cho những ngày tháng từ nay đến cuối năm. Đặc biệt, mỗi mâm ngũ quả sẽ phải có ba chân đế là ba quả dứa để thể hiện sự vững chắc, kèm theo một cặp dưa hấu biểu trưng cho lòng trung nghĩa mà người miền Nam hướng tới. 

Ngoài ra mâm cỗ trung thu không thể bánh nướng, bánh dẻo truyền thống.

Ánh trăng thu vằng vặc sáng in rõ cả bóng mấy đứa nhỏ, bóng người lớn đứng trông lũ trẻ chạy xuống nền đất. Chỉ là một chiếc bóng đen nhưng hình như ta nhìn thấy được cả gương mặt rạng rỡ và nghe được tiếng cười khúc khích của mấy đứa nhỏ hòa vào đám rước đèn. Hôm ấy trăng sáng quá!